poniedziałek, 22 listopada 2021 r.
„Smaki dzieł literackich - znaczenie i rola świata kulinariów tekstach” - pod takim hasłem odbyło się listopadowe (16.11.2021 r.) spotkanie Klubu Czytelnika.
Wszystko, co dotyczy jedzenia i kulinariów odgrywa ważną rolę w naszym życiu. Dzięki temu zaspakajamy głód, uzupełniamy zapasy energii, poznajemy nowe smaki i możemy się rozkoszować tym, co najbardziej przypada nam do gustu. Kulinaria to istotny element nie tylko naszej codzienności, ale również utworów literackich oraz dzieł malarskich, filmowych.Ten motyw jest popularnym toposem pojawiającym się w utworach różnych epok, a za jego pomocą pisarze, poeci, artyści pokazują obyczaje, rytuały, style życia poszczególnych bohaterów.
Klubowiczki na początku rozmawiały o literackiej klasyce „od kuchni.” Panie zauważyły, że pisanie o kuchni w pasjonujący i apetyczny sposób, to prawdziwa sztuka, której podejmowali się mistrzowie słowa tacy, jak: M.Rej, J. Kochanowski, A. Mickiewicz, B. Prus, S. Żeromski, J. Tuwim, J. Brzechwa. Na kartach ich utworów proza i poezja przeplata się z przepisami. Wykład Wokulskiego o jedzeniu ryb nożem i widelcem ilustruje przepis na pieczonego sandacza, a wizytę u bohaterów „Nad Niemnem” wieńczy receptura nalewki różanej, którą częstowano w salonie Korczyńskich. Satyryczny wiersz Tuwima pt.” Recepta” zaczyna się, jak zwykła książka kucharska z tą tylko różnicą, że w rymowanej formie.
Z przyjemnością Panie czytały na głos „kulinarne” fragmenty najlepszych dzieł literatury, które dosłownie wypełnione są przepisami, recepturami i refleksjami o metafizyce jedzenia. Przy okazji podzieliłyśmy się anegdotami o kulinarnych upodobaniach naszych pisarzy. Nie zabrakło rozważań dotyczących takich zagadnień, jak: Jak realizują się tematy kulinarne w podgatunkach powieściowych (w powieściach obyczajowych, historycznych, kryminalnych)? Jakie metafory kulinarne pojawiają się w utworach i czemu służą? Do czego krytyka literacka wykorzystuje metafory typu: bigos literacki, smakowanie świata, strawa duchowa itp.? Czy jedzenie przedstawia się w literaturze jako czynność estetyczna? Czym jest sztuka jedzenia i przyrządzania potraw?
Kolejne, nasze rozważania dotyczyły już literatury współczesnej, pełnej po brzegi przepisów kulinarnych i receptur. Tu nasze Czytelniczki zachwyciły się wspaniałymi, barwnymi powieściami obyczajowymi w tzw. „włoskich i francuskich klimatach”. Motywy kulinarne nie są obce polskim powieściom. Znajdziemy je w twórczości Małgorzaty Kalicińskiej, Moniki Szwai, Wioletty Gocoł i wielu innych. Panie podkreśliły, że powieści tych autorek, to nie tylko przygody kulinarne, ale historie obyczajowe, krajoznawcze, podróżnicze. Z dużym zainteresowaniem wśród Klubowiczek spotkała się książka H. i P. Lisów pt. „Kuchnia Słowian.” Polecamy wszystkim tę nowatorską i fascynującą opowieść o kulturze kulinarnej Słowian. Tu znalazłyśmy kilkadziesiąt stron receptur znad wczesnośredniowiecznego paleniska. Literatura ma wiele wspólnego ze sztuką kulinarną: pisarz, jak sprawny kucharz serwuje nam literackie arcydzieło, złożone z różnych składników, aromatycznych metafor, palących słów-przypraw,
i pikantnych opowieści…
Gotowanie, pisanie i czytanie książek, to sposób na życie, na poprawę humoru, na nudę. Wszystkich Państwa zapraszamy do literackich i kulinarnych degustacji, polecając m.in. książki:
- Hanna i Paweł Lisowie - Kuchnia Słowian
- Joann Harris - Czekolada, Jeżynowe wino
- Maria Iwaszkiewicz - Kuchnia Iwaszkiewiczów
- Bohumil Hrabal - Podstrzyżyny
- Małgorzata Kalicińska - Dom nad rozlewiskiem (trylogia)
- Karen Blixen - Uczta Babette
- Elizabeth Gilbert - Jedz, módl się i kochaj
- Fannie Flagg - Smażone, zielone, pomidory
- Frances Mayes - Pod słońcem Toskanii, Bella Toskania
- Peter Mayle - Rok w Prowansji, Zawsze Prowansja
- Laura Esquivel - Przepiórki w płatkach róży
- Judi Picoult - Krucha, jak lód
- Aleksandra Zaprutko-Janicka - Dwudziestolecie od kuchni , Okupacja od kuchni
- Witold Szabłowski - Jak nakarmić dyktatora?
Tekst: Marta Piotrowska
