wtorek, 27 lutego 2024 r.
Bohater pozytywny. Literatura źródłem autorytetów - to temat, na który dyskutowali czytelnicy podczas lutowego spotkania (20.02.2024 r.) Klubu Czytelnika.
Każda epoka literacka, prąd literacki i nawet każdy pisarz, poeta, twórca na swój sposób kształtuje opisywane przez siebie tzw. postaci pozytywne. Mają one niepowtarzalny charakter i specyficzne cechy osobowości. Stworzone są tak, aby czytelnicy wręcz utożsamiali się z nimi, a ich postępowanie uznali za godne naśladowania. Klubowicze określili zestaw cech bohatera pozytywnego. Są nimi: zdolność do poświęceń, bezinteresowna pomoc drugiemu, szlachetność, patriotyzm, odpowiedzialność, odwaga, wierność uniwersalnym wartościom etycznym. Ocena postaci pozytywnych, ich postaw i wartości bierze początek z ogólnie uznawanego kanonu norm moralnych, okoliczności historycznych i społecznych. Czytelnicy podkreślili, że z pozytywnym bohaterem literackim wiąże się istnienie jakiegoś rodzaju dobra.
Ważnym wnioskiem było stwierdzenie, że wszystkie wzorce osobowe pozytywnych bohaterów literackich ulegają zmianom wraz ze zmiennością epoki, gdyż sposób myślenia współczesnego odbiorcy bardzo różni się od poglądów ludzi ubiegłych czasów. Często bywa, że niektóre postawy, zachowania bohatera literackiego cenione w przeszłości, dziś okazują się śmieszne, infantylne albo wręcz niedopuszczalne.
Nasi Klubowicze na podstawie przeczytanej literatury stworzyli wspaniałą galerię postaci godnych naśladowania. Dla nich ważnymi bohaterami są: biblijny Hiob, Św. Franciszek, Jacek Soplica, Stanisław Wokulski, Maciej Boryna, Bogumił Niechcic, doktor Bernard Rieux, nauczyciel John Keating, detektyw Herkules Poirot, franciszkanin Wilhelm z Baskerville. To oczywiście tylko najbardziej znane przykłady pozytywnych bohaterów, których postepowanie warte jest uwagi.
Drugą część spotkania czytelnicy poświęcili rozmowom o literaturze prezentującej biografie niezwykłych osób, które są prawdziwymi autorytetami dla ludzi. Są to niepodważalne symbole odwagi, niezłomności oraz poświęcenia swojego życia dla wyższych wartości. Mowa tu o takich postaciach jak: Jan Paweł II, Maria Curie-Skłodowska, Matka Teresa z Kalkuty, Józef Piłsudski, Ignacy Paderewski, Witold Pilecki, Marek Edelman, Jan Karski, Zbigniew Religa, Hanna Chrzanowska, Andrzej Wajda. W każdej dziedzinie nauki, kultury, polityki odkrywamy sylwetki osób, które uznane są za autorytet. Warto wspomnieć, że w dzisiejszych czasach, w świecie popkultury słowo „autorytet” ma synonim „idol.” Mamy wrażenie, że te określenia są tożsame. Blogerzy, influencerzy, celebryci, followersi stają się dziś autorytetami w dziedzinach mody, kultury, kulinariów. Obecnie wszędzie obserwujemy zjawisko budowy autorytetu za pomocą mediów społecznościowych.
Podsumowaniem naszych literackich rozważań jest cenna uwaga, że warto posiadać umiejętność dostrzegania i rozróżniania prawdziwych autorytetów, bo te nigdy nie zagubią się i będą nam służyć
w odnajdywaniu właściwego kierunku drogi życiowej.
Proponujemy do zapoznania się z literaturą tematu:
1. Witold Bereś, Marek Edelman. Życie. Po prostu.
2. Navin Chawla, Matka Teresa
3. Paweł Zuchniewicz, Jan Paweł II
4. Dariusz Kortko, Religa. Biografia najsłynniejsza polskiego kardiochirurga
5. Barbara Goldsmith, Geniusz i obsesja. Wewnętrzny świat Marii Skłodowskiej-Curie
6. Marco Patricelli, Ochotnik. O rotmistrzu Pileckim
7. Bartosz Michalak, Wajda: kronika wypadków filmowych
8. Katarzyna Surmiak-Domańska, Kieślowski: zbliżenia
9. Yannick Haenel, Jan Karski
10. Mirosław Wlekły, Tu byłem Tony Halik
11. Marek Rybarczyk, Elżbieta II – ostatnia taka królowa
13. Umberto Eco, Imię róży
14. Agata Christie, Morderstwo w Orient Expressie
15. Nancy Kleinbaum, Stowarzyszenie Umarłych Poetów
16. Albert Camus, Dżuma
tekst : Marta Piotrowska
