poniedziałek, 20 maja 2024 r.
15 maja 2024 roku w Laboratorium Aktywności Społecznej odbyło się kolejne spotkanie Klubu Poszukiwaczy Historii Niepołomic. Tym razem poruszony był temat mieszkańców Staniątek i okolic naszego miasta, którzy w czasie II wojny światowej współpracowali z Niemcami. Spotkanie zatytułowane „Na usługach Gestapo. Agenci, konfidenci, zdrajcy z okolic Niepołomic” przyciągnęło wielu zainteresowanych lokalną historią.
Naszym gościem i prelegentem był Wojciech Wójcik - badacz lokalnej historii, który przybliżył zebranym mroczne strony okupacyjnej przeszłości regionu. Jego prezentacja obejmowała szczegółowe relacje oraz dokumenty dotyczące działalności osób zwerbowanych przez Gestapo (Geheime Staatspolizei).
Jednym z centralnych punktów spotkania była opowieść o Adeli Migas, agentce ze Staniątek. Po raz pierwszy uczestnicy spotkania mieli okazję zobaczyć jej zdjęcie. Pan Wójcik przedstawił biografię Adeli, która zaczęła współpracować z Gestapo w 1942 roku, opisując jej motywy oraz konsekwencje tych działań dla lokalnej społeczności. Znalazła się ona w grupie 15 osób, na które żołnierze podziemia wydali wyrok śmierci. Więcej na ten temat znaleźć można na blogu prowadzonym przez Pana Wojciecha - https://wojstan.blogspot.com/2021/09/.
Ciekawostką jest to, że pomimo wielu akcji, obław i pułapek zastawianych na Adelę Migas zawsze udawał jej się uciec. A ostatecznie zbiegła do Australii, gdzie zmarła w 15 stycznia 1978 r.
W trakcie prelekcji dowiedzieliśmy się też o wielu przypadkach zdrady i donosicielstwa, które miały tragiczne skutki dla mieszkańców Staniątek i okolic. Wojciech Wójcik opowiedział o metodach, jakimi posługiwali się konfidenci, oraz o losach osób, które padły ofiarą ich działań. Adela Migas na naszym terenie nie działała sama. Wśród innych współpracowników Gestapo należy również wymienić Marię Galicównę z Wolicy koło Łapanowa – krakowską sąsiadkę i przyjaciółkę Adeli, Ryszarda Karolewskiego, Frydę (Fryderykę Schmeidler) – żydówkę przesiedloną z rodziną do Niepołomic, Wacława Ceulę ze Staniątek (znanego również jako Jan Środa lub Jan Grona). Więcej informacji o tych agentach Pan Wojciech zamieścił na swoim blogu: https://wojstan.blogspot.com/2021/10/, https://wojstan.blogspot.com/2021/11/ .
Dziękujemy wszystkim uczestnikom za przybycie na spotkanie Klubu Poszukiwaczy Historii Niepołomic. Szczególne podziękowania kierujemy do Pana Wojciecha Wójcika za ciekawy wykład, cenne informacje, a także za zaangażowanie w odkrywaniu trudnej przeszłości naszego regionu. Już teraz zapraszamy na kolejne spotkania KPHN, na których będziemy kontynuować naszą wspólną podróż przez historię.
Agnieszka Grab, Ewa Korabik.
