wtorek, 22 października 2024 r.
Spotkanie Klubu Czytelnika odbyło się tradycyjnie już w trzeci wtorek (15.10.) miesiąca. Jednym z ważnych wydarzeń na początku października jest inauguracja kolejnego roku akademickiego w polskich uczelniach. To wydarzenie zainspirowało naszych Klubowiczów, aby porozmawiać o literaturze poświęconej ludziom związanym z nauką, badaniami, odkryciami oraz pseudonaukowcom i szarlatanom. Temat spotkania brzmiał: Mędrcy, uczeni i szarlatani w tekstach literackich.
Rozmowy Klubowiczów dotyczyły ludzi, którzy na przestrzeni wielu epok stworzyli prawdziwą naukę. Dyskusja zaczęła się od omówienia historii rozwoju wiedzy i nauki od dawnych czasów po współczesność. Najwięcej czasu Czytelnicy poświęcili literaturze o życiu i działalności takich geniuszy, jak: Mikołaj Kopernik, Isaak Newton, Albert Einstein, Thomas Edison, Nielson Bohr, Stephen Hawking, Maria Skłodowska-Curie oraz Zbigniew Religa, Leszek Kołakowski, Antoni Kępiński.
Przeczytana przez czytelników literatura dotycząca omawianego tematu, pełna jest opowieści o uczonych, badaczach, odkrywcach, wizjonerach, ekscentrykach oraz szarlatanach. Klubowicze zwrócili uwagę, że publikacje biograficzne dały im poczucie poznania specyfiki nauki, nie zaniedbując zaprezentowania ludzkiej strony bohaterów, którzy musieli zmagać się z wydarzeniami historycznymi swoich krajów, osobistymi tragediami. Obok pragnienia wiedzy, ludziom nauki towarzyszyły również: strach, pycha, chęć szybkiego wzbogacenia się oraz postawy i zachowania dalekie od etyki.
Czytelnicy zastanawiali się również nad pojęciem mędrców. Ich cechą była na pewno ogólna wiedza, doświadczenie i tzw. życiowa mądrość. Siedmiu Mędrców ze starożytnej Grecji to nazwa grona znamienitych ludzi, słynących z wielkiej mądrości. Składało się ono z mężów stanu, polityków, prawodawców, filozofów. Są oni autorami słynnych sentencji, maksym i powiedzeń. Klubowicze chętnie czytali na głos te najwymowniejsze sentencje i aforyzmy. Mimo, że powstały wieki temu, do dziś ich przesłanie jest dla nas aktualne.
Najciekawsze okazały się rozmowy dotyczące pseudonaukowców i szarlatanów. To oni przez całe wieki oferowali naiwnym ludziom swoje nieuczciwe oraz niezwykłe usługi. Franz Anton Mesmer, lekarz, przekonywał ludzi do leczenia się w specjalnej wannie z podłączonymi magnesami, wypełnionej opiłkami żelaza i zmielonym szkłem. Przyjmował on pacjentów w ozdobnych szatach. Wierzył w moc swych zabiegów.
Podobnie działał James Graham. W Londynie otworzył Świątynię Zdrowia, gdzie znajdowała elektryczna wanna i magnetyczny tron. Wilhelm Reich, uczeń Zygmunta Freuda zaczął leczyć ludzi orgonem-życiodajną energią. Zbudował nawet skrzyneczkę drewnianą, która miała absorbować orgon z natury. Tak naprawdę orgon nigdy nie istniał. Specjalna komisja zbadała jego działalność. Reich otrzymał zakaz stosowania swoich metod uzdrawiających.
Czytelniczki na zakończenie poruszyły problem specyficznej psychiki naukowców-geniuszy. Wielu z nich było odludkami i samotnikami, ludźmi niezdolnymi do empatii. Mieli fenomenalną pamięć, genialne zdolności i dużą skłonność do społecznej dominacji oraz skupiania się wyłącznie na sobie. Wykorzystane podczas rozmów publikacje zawierają nie tylko informacje biograficzne. Pełne są ciekawostek, anegdot, historii dotąd nieznanych. Na pewno zachwycą i zainspirują najbardziej wymagających odbiorców.
Literatura tematu:
1. Jan Balchin "100 uczonych, odkrywców i wynalazców, którzy zmienili świat"
2. Matilde Battistini "Astrologia, magia, alchemia"
3. Nathan Belofsky " Jak dawniej leczono"
4. Margaret A. Boden "Sztuczna inteligencja"
5. Sally Blythe "Jak osiągnąć sukcesy w nauce?"
6 .Barbara Goldsmith "Geniusz i obsesja. Wewnętrzny świat Marii Curie"
7. Maciej Iłowiecki "Dzieje nauki polskiej"
8. Lydia Kang "Szarlatani. Najgorsze pomysły w dziejach medycyny"
9. Sławomir Koper "Mistycy, prorocy, szarlatani"
10. Dariusz Kortko "Religa"
11. Sylvia Nasar "Piękny umysł"
12. Marcin Rotkiewicz "Mózg i błazen. Rozmowa z Jerzym Vetulanim"
13. Jerzy Sikorski "Prywatne życie Mikołaja Kopernika"
14. "Skarby Biblioteki Jagiellońskiej" (praca zbiorowa)
15. John Simmons "100 najwybitniejszych uczonych wszechczasów"
16. "1001 aforyzmów starożytnych" (w oprac. Joanny Bałazy)
Tekst: Marta Piotrowska
