wtorek, 24 września 2024 r.
Powakacyjne spotkanie Klubu Czytelnika (17 września) już za nami. Tematem rozmów tym razem był żywioł wody, jako inspiracja dla tekstów literatury i kultury.
Woda uznawana jest za praprzyczynę wszelkiego istnienia, fundament świata, magiczny płyn zapewniający życie na ziemi, moc i nieśmiertelność. Woda jest substancją dającą odrodzenie, oczyszczenie zarówno fizyczne, jak i duchowe. Znamy też drugie oblicze tego żywiołu. Woda potrafi być siłą destrukcyjną, niszczące wszystko, co stanie jej na drodze. Co to jest motyw akwatyczny? Co w kulturze symbolizuje woda? Dlaczego woda stała się inspiracją dla artystów różnych dziedzin sztuki? Klubowicze starali się znaleźć odpowiedzi na te pytania. Dyskusja zaczęła się od omówienia problematyki wody w symbolice kulturowej. Mitologie świata ukazują wodę, jako symbol życia, witalności, narzędzie pomagające przejść człowiekowi ze świata ziemskiego do krain wieczności. Każda z nich zawiera mit o potopie. W Nowym Testamencie Jezus mówi o „ wodzie życia.” W Apokalipsie Św. Jana czytamy o rzece płynącej przez Nowe Jeruzalem- miasto zbawienia. Na postawie publikacji dotyczących archeologii, Czytelnicy zauważyli, że naturalne źródła wody wpłynęły na genezę i rozwój starożytnych cywilizacji takich jak Mezopotamia, Egipt, Chiny.
Klubowicze dyskutowali o symbolice wody w światopoglądach: pogańskim (np. u Słowian), chrześcijańskim, ludowym. Warto zwrócić uwagę na fakt, że pogański kult wody został przez kościół katolicki włączony do liturgii chrześcijańskiej. Przykładem tego są praktyki i rytuały związane ze święconą wodą: chrzest, święcenie pokarmów w Wielką Sobotę i wiele innych. Książki z dziedziny etnografii posłużyły Klubowiczom do omówienia symboliki wody w aspekcie kultury ludowej.
Klubowicze zainteresowani byli także nurtem literatury marynistycznej. Twórczość ta związana jest ze sztormami, portami, plażami, morskimi bitwami. Bohaterami tych opowieści są marynarze, rozbitkowie, rybacy, uczestnicy wojen morskich oraz zwykli pasażerowie statków. Każdy z nich często walczył z siłą żywiołu morskiego, a towarzyszące im uczucia to strach, przerażenie, lęki, poczucie niebezpieczeństwa dla życia.
Uczestnicy spotkania sięgnęli również swoimi zainteresowaniami do malarstwa Williama Turnera, którego nazwano malarzem żywiołów. Tylko on najlepiej potrafił namalować morskie pejzaże. Z kręgów literatury i malarstwa Klubowicze swoje rozmowy przenieśli do obszarów sztuki filmowej. „Wielka woda”, „Titanik”, „Tragedia Posejdona” to filmy, które na pewno warto oglądnąć.
Problematyka podjęta podczas dyskusji okazała się bardzo szeroka. Klubowicze mieli świadomość, że udało się omówić tylko niektóre kwestie tematu.
Książki dotyczące powyższych zagadnień :
- Joseph Conrad - Tajfun i inne opowiadania
- Heinz Schon - Tragedia Gustloffa
- Henryk Mąka - Tajemnice wielkich katastrof morskich
- Tami Aschcraft - 41 dni nadziei
- Gabriel. G. Marquez - Opowieść rozbitka
- Aleksander Doba - Na oceanie nie ma ciszy
- Clive Cussler - Milczące morze, Korsarz
- Bartek Sabela - Może ( morze)wróci
- Andrzej Chwalba - Wisła. Biografia rzeki
- Józef Ignacy Kraszewski - Stara baśń
- Barbara Ogrodowska - Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne
- Stefan Żeromski - Wierna rzeka
- Monika Oleksa - Nad rzeką wspomnień
- Historia świata śródziemnomorskiego (praca zbiorowa)
- Magdalena Malinowska - Slow Przewodnik: Warmia i Mazury
- Jacek Pałkiewicz - Amazonka
Tekst: Marta Piotrowska
